Televizyon Terimleri Rehberi

Satın almayı düşündüğünüz LCD ve plazma TV’lerin teknolojisini ve bu teknolojinin özelliklerini tanıyarak daha bilinçli alışveriş yapabilirsiniz.

 

Parlaklık (Brightness)

Görüntüdeki tüm resmin toplamdaki ışık seviyesine parlaklık denir. Parlaklık kontrolü ile bir resmi daha parlak ya da pastel hale getirebilirsiniz. Ancak kontrast ve beyaz seviyesi kontrolü ile beraber değerlendirildiğinde; parlaklık ayarı, en iyi görüntünün siyah seviyesini dengelemek için kullanılır.

 

Kontrast oranı (Contrast Ratio)

Ekrandaki tam beyaz ile tam siyahın birbirlerine olan parlaklık oranına “kontrast oranı” denir. Siyah değerler ortam ışığından fazlasıyla etkilendiği için bazı firmalar kontrast oranı ölçümlerini karanlık odalarda yaparlar. Daha yüksek kontrast değeri olan ürünlerde renkler daha canlı görünür. Ancak tüm markaların ölçümleri aynı koşullarda yapılmadığı için, üreticilerin açıkladığı kontrast oranı değerleri yanıltıcı olabilmektedir.

 

Yerleşik çözünürlük (Native Resolution)

Bir televizyonun ya da monitörün herhangi bir çevirme işlemine gerek kalmadan desteklediği en yüksek çözünürlüğü anlatmak için kullanılan terimdir. Tanımlı yerleşik çözünürlükten daha düşük ya da yüksek çözünürlükteki resimlerin gösterilmesi için, sinyallerin bir dijital çevirme işleminden geçmesi gerekmektedir. Örneğin, 1080i yerleşik çözünürlüğe sahip bir televizyon, 480p bir resmi düzgün göstermek için gelen resim sinyali bilgisini içindeki video çeviricisinden geçirip yükselttikten sonra gösterir. Eski tip CRT televizyonlar birden çok yerleşik çözünürlüğe sahip olabilirken, düz ekran televizyonların sadece bir yerleşik çözünürlüğü vardır.

 

Renk desteği (Display Color)

Ekranın toplamda desteklediği renk sayısını tanımlamak için kullanılır. Bu sayı ne kadar yüksekse, o kadar doğala ve gerçeğe yakın renkler elde edilmektedir. 16.7 milyon renk (24 bit) artık ekranlarda standart olarak kabul edilen renk adedidir.

 

İzleme açısı (Viewing Angle)

İzleme açısı bir ekranın en fazla hangi açıdan sağlıklı olarak izlenebileceğini anlatmak için kullanılmaktadır. Yıllar içerisinde, düz ekran televizyonlarda izleme açısı oranları ciddi anlamda yükselmiştir. 150 derece ve üzeri izleme açıları bugün kabul edilebilir seviyedir. Daha üst düzeyde ekranlar 170 derece izleme açısına kadar çıkmış durumdadırlar. Bu da onların CRT (tüplü) ekranlarla neredeyse aynı seviyeye eriştikleri anlamına gelmektedir.

 

Teletekst

Metin ve basit grafiklerin televizyon ekranına aktarılması için kullanılan havadan yayın tiplerinden birine verilen isimdir. Yayın tarama satırlarındaki kullanılmayan parçalardan yararlanır ve izleyebilmek için televizyonda özel bir çözücüye gereksinim duymaktadır. Teletekst genel olarak tek yönlü bir yayın tipidir. Kullanıcı uzaktan kumandadaki teletekst tuşları ile görmek istediği sayfayı seçebilir.

 

Resim içinde resim (Picture-In-Picture)

Bazı televizyonlar ekranda iki yayın kaynağını (TV ve DVD gibi) aynı anda gösterebilmektedir. Bu özelliğe “resim içinde resim” denir. Genel olarak izlenmek istenen ikinci kanal küçük bir dikdörtgen olarak ekranın bir köşesinde görünür. Bazı televizyon modelleri ekranı ikiye bölerek, eşit büyüklükte iki alanda farklı iki kanalın izlenmesine de destek vermektedir.

 

Digital Crystal Clear (Dijital Kristal Netlik)

Görüntü kalitesini dijital olarak uygun değer (kontrast, renk ve keskinlik) seviyelerine göre ayarlayan ve optimize eden bu özellik sayesinde filmlerinizi sinemada izlediğiniz hissine kapılacaksınız.

 

HD Ready

Bu özelliği taşıyan televizyonlar yeni gelen yüksek çözünürlükteki (HDTV) yayın teknolojilerini destekleyebileceklerini gösterirler.

 

Full HD

Full HD özelliği taşıyan televizyonlar, yeni yüksek çözünürlük teknolojisi olan HD görüntüleri en kaliteli şekilde gösterirler. Full HD ile HD Ready arasındaki en büyük fark, çözünürlük değerindedir. HD, 1024x768 oranında çözünürlük sağlarken Full HD’de bu değer, 1920x1080p’ye çıkmaktadır.

 

Ambilight

Philips televizyonlarda bulunan Ambilight özelliği, görüntünün dört bir tarafında da renkleri ve ışık yoğunluğunu öne çıkarmak için ekranın çevresini tamamen kaplayan aydınlatma sağlamaktadır. Ambilight, TV’nin eşsiz tasarımının bir parçası olan yansıtıcı alanın üzerine yerleştirilmiştir ve TV konumundan veya montajından bağımsız durur.

 

DVB-T

Entegre DVB-T tuneri, izlemek ya da kaydetmek için Dijital karasal yayın yapan istasyonlara ulaşabilmenizi sağlar. Böylelikle, ek dijital uydu alıcısına ve hatta ek kablolara ihtiyaç duymazsınız.

 

3D tarama filtresi

Bu özellik sayesinde seyir keyfinizi bozan renk karışması, ışık karışması ve tırtıklı kenarlar ortadan kalkmış olur. 3D alanında parlaklık ve renk sinyalleri daha iyi ayrılır. 3D dijital tarama filtresi; renk bilgilerini siyah beyaz bilgilerinden tam olarak ayırır, yatay ve dikey noktaları ve bunun yanı sıra tırtıklı kenarları ortadan kaldırır. Bu sayede mükemmel görüntü kalitesi sağlar.

 

Hafıza Kartı Girişi

Özellikle fotoğraf makinelerinde kullanılan hafıza kartlarında bulunan fotoğrafları veya destekliyorsa MP3 dosyalarını direkt olarak televizyonda göstermeye ve oynatmaya yarar.

 

Tepkime Süresi

Ekrana gelen görüntü ile bir sonraki gelecek olan görüntü arasındaki zaman farkı, tepkime süresi olarak adlandırılır. Bu zaman farkı ne kadar az olursa, görüntü daha rahat bir geçiş sağlar. Özellikle LCD televizyonunuza bir oyun konsolu bağlayacaksanız mümkün oldukça düşük tepkime süresine sahip bir televizyon almalısınız.

 

Otomatik Ses Kontrolü

Kanal değiştirirken, televizyonun farklı kanallardaki yükselen ve alçalan faklı ses düzeylerini otomatik olarak algılayıp aynı seviyeye ayarlamasıdır.

 

Göz zevkinize göre ayarlayın

Satın aldığınız televizyondan istediğiniz verimi elde etmenin yolu, ince ayarlarını en doğru şekilde yapmaktan geçmektedir. İşte, televizyonunuzun menüleri arasında kaybolmamanız için size yararlı ipuçları…

 

Görüntü ayarları

 

·          Kontrast (Contrast)

Görüntüdeki parlak alanların renk yoğunluğunu ayarlar ve karanlık bölgeleri olduğu gibi tutar.

 

·          Parlaklık (Brightness)

Tüm resmin ışık dengesini ayarlamanızı sağlar. Özellikle görüntüdeki karanlık bölgeler üzerinde etki yapar.

 

·          Renk (Colour)

Kişisel zevkinize göre renklerin doygunluk (saturation) seviyelerini ayarlamanızı sağlar.

 

·          Hue

Özellikle NTSC kodlu yayınlarda renk varyasyonu ayarını yapmanızı sağlar. Türkiye’de satılan birçok modeled bu ayar bulunmamaktadır.

 

·          Keskinlik (Sharpness)

Görüntüdeki ince detayların keskinlik oranını ayarlar.

 

·          Tint

Sıcak (kırmızı) ve serin (mavi) renkleri açarak veya kısarak, renk dengesini kendi beğeninize göre ayarlamanızı sağlar.

 

·          Görüntü işleme yazılımı

Özellikle yüksek çözünürlüklü yayınlarda, kontrast, keskinlik, resim derinliği ve renk üretimi gibi konularda daha iyi sonuç almak için geliştirilmiş bir teknolojidir... Sadece açıp/kapatılabiliyor. Antenden televizyon yayını ya da VCD gibi düşük kalite görüntülerde kullanılması çok büyük anlam ifade eder.

 

·          DNR (Dynamic Noise Reduction – Dinamik Gürültü Azaltma)

DNR özelliği görüntüdeki kirlilikleri filtreleyerek daha temiz bir görüntü elde etmenizi ve düşük sinyal seviyesinde daha iyi bir görüntü almanızı sağlar.

 

·          Görüntü Oranı (Picture Format)

4:3, 16:9, 14:9 gibi farklı görüntü oranları arasında geçiş yapmanızı sağlar.

 

Ses ayarları

 

·          Ekolayzır

Kişisel beğeninize uygun olarak sesin frekans değerlerinde ayar yapmanıza olanak sağlar.

 

·          Balans (Balance)

Sağ ve sol hoparlörlerdeki ses seviyelerini ayarlamanızı sağlar. Oturma pozisyonunuza en uygun stereo sesi elde etmenize olanak verir.

 

·          Mono/Stereo

Stereo yayın esnasında stereo (çift kanal) ile mono (tek kanal) ses arasında geçiş yapmanıza olanak verir.

 

·          Surround mod

Gelen sesin niteliğine göre surround (çevreleyen) ses yaratılmasına olanak verir. AVL (Automatic Volume Leveler – Otomatik Ses Dengeleyici) Farklı televizyon kanalları arasındaki ses seviyelerini dengelemenizi sağlar. Bu sayede anormal ses yükselmeleri ve

alçalmalarından minimum düzeyde etkilenilir.

 

Diğer...

 

·          Kapanma zamanlayıcı (Sleeptimer)

Televizyonun istenilen sürede kapanmasını sağlar. Bu süre genel olarak 15 dakika ile 180 dakika arasında seçilebilir.

·          Çocuk kilidi (Child lock)

Dört haneli bir şifre ile çocukların izlemesini istemediğiniz kanalların kilitlenmesine olanak tanır.

 

·          Hayatla bağlanın!

Evimizin vazgeçilmezlerinden teknolojinin bizi hayata bağlayan son yeniliği LCD ve plazma TV’ler görünüşleri kadar işlevsellikleri ile de bize hizmet ediyor.

 

Görüntü

·          HDMI

High-Definition Multimedia Interface (Yüksek Çözünürlüklü Multimedya Arayüzü) kelimelerinin baş harflerinden oluşan HDMI, yüksek çözünürlüklü video ve aynı zamanda ses bilgilerini taşımak için kullanılır. Saniyede 2.2 Gb (5 Gb’ye kadar da çıkabilir) bilgiyi ve 30 Hz’de 1920x1080p çözünürlüğe kadar destek veren HDMI bağlantı, HD çağının standart bağlantı tipi haline geldi. Sekiz kanala ve 192Khz’e kadar sesi de destekleyen HDMI sayesinde, dijital ses ve video için ayrı kabloları kullanma gereksinimi de ortadan kalkar.

 

·          SCART

Ağırlıklı olarak Avrupa’da kullanılan bir ses/video bağlantı tipidir. 21 pinli konnektör tipi ses ve video için giriş ve çıkış kanallarına sahiptir. Tek bir SCART-SCART kablo, hem sesi hem de görüntüyü aktarmak için yeterli olur.

 

·          Komponent

Video sinyalindeki ışık (luminance) ve kroma (chrominance) bilgilerini ayrıştırıp göndererek daha yüksek görüntü kalitesi elde edilmesini sağlar. Yüksek çözünürlüklü video kaynaklardan görüntü almak için en iyi yöntemlerden birisidir. Üç renk bilgisi (kırmızı, yeşil, mavi) için üç farklı kablodan yararlanır. Üç kablodan gelen toplam bilgi gerekli resim enformasyonunu taşır. Tüketici elektroniği ürünlerinde bu üç kablo şunlara refere eder: Luminance (ışık - Y) ve iki kroma (renk Pb-Mavi ve Pr-Kırmızı) sinyalidir.

 

·          Kompozit

Kompozit tip kabloda video sinyalindeki ışık (luminance) ve kroma (chrominance) bilgileri tek bir sinyale indirgenip aktarılır. Daha ucuz bir kablo tipi olmakla beraber daha düşük görüntü kalitesi sunar.

 

·          S-Video

Separated video (Ayrıştırılmış video) kelimelerinden oluşan S-Video bağlantı tipinde, video sinyali parlaklık ve renk bilgileri birbirinden ayrıştırılarak taşınır. Ağırlıklı olarak anases ve video için giriş ve çıkış kanallarına sahiptir. Tek bir SCART-SCART kablo, hem  sesi hem de gölardan görüntü almak için en iyi yöntemlerden birisidir.

 

·          DVI

Digital Visual Interface (Dijital Görüntü Arayüzü) kelimelerinin kısaltmasından oluşan

DVI, dijital video sinyalini taşımak için yararlanılan bağlantı tiplerinden biridir. Bir ara

teknoloji olarak kalan DVI yerini ses de taşıyabilen HDMI’a bırakmaktadır. Halen özel-

likle düz ekran bilgisayar monitörlerinde tercih edilen dijital görüntü bağlantı tipidir.

 

·          D-Sub

Standart bilgisayar monitörü bağlantısı olarak bildiğimiz D-Sub, 15 pinli bir bağlantı tipidir. Ağırlıklı olarak DVI ya da HDMI gibi bir dijital video çıkışı olmayan bilgisayarları düz ekran TV’lere bağlamak için kullanılır.

 

·          RF (Anten)

Karasal anten bağlantı yuvasıdır. Televizyon yayınlarını izlemek için bir antende ve TV’nizin üzerindeki tuner’dan yararlanmak istediğinizde başvuracağınız, düz ekran TV’nizin üzerindeki en eski bağlantı tiplerinden birisidir.

 

·          DV

Dijital videoyu anlatmak için kullanılan DV, özellikle DV tipi video kameraları bağlamak için kullanılır. IEEE-1394 olarak da adlandırılan DV girişine yeni kuşak televizyonlarda gittikçe daha az rastlanmaktadır.

 

·          BNC

Genellikle profesyonel ekipmanlarda kullanılan BNC tipi bağlantı, çok üst uçtaki tüketici cihazlarında da karşımıza çıkabilmektedir. Renk, parlaklık ve ışık bilgilerinin ayrıştırılarak (komponent bağlantıya benzer şekilde) aktarılmasını sağlar.

 

Ses

·          Stereo Analog

Standart iki kanal stereo ses bağlantısını yapmanıza olanak veren bağlantı tipidir. Sağ ve

sol ses kanalları kırmızı ve beyaz yuvalarla tanımlanmıştır.

 

·          PC Line-In

Bilgisayarın sesini televizyonunuzdan alabilmeniz için kullanmanız gereken bağlantı yuvasıdır. 3.5 mm inceliğinde jaka ihtiyaç duyar. Bazı kaynaklarda 3.5 mm Line-in veya audio-in diye de geçer.

 

·          Optik dijital

Dijital sesi kayıpsız taşımanın ikinci yöntemi olan optik tipi bağlantıda, sesin aktarımı için fiber optik kablodan yararlanılır. Kayıpsız dijital ses bilgisi lazer (ışık) dalgalarından yararlanılarak aktarılır. Bu da sesteki enterferans ve kayıpların minimuma inmesini sağlar. Farklı kaynaklarda “Toslink” olarak da karşınıza çıkabilir.

 

Diğer

 

·          USB

Yeni TV modellerinde bilgisayarlardan alışık olduğumuz USB bağlantı yuvası da sıkça karşımıza çıkmaya başladı. Bu yuvadan bağladığınız taşınabilir sabit diskiniz ya da MP3 Çalar’ınızdaki uyumlu dosyaları direkt olarak TV’nizde dinlemenize/izlemenize olanak tanır.

 

·          Ethernet

Üzerinde ethernet yuvası olan televizyonlar, direkt olarak ev ağınıza bağlanıp, bilgisayarınızdaki dosyaları televizyonunuzdan izlemenize olanak tanır. Ayrıca internete bağlanıp, internet üzerinde video izlemenize de imkan sağlar.